Το μνημονιακό «αυθαίρετο» καταρρέει

(του ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ 

Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών)

Το Μνημόνιο διαλύει μέσα σε σύντομο χρόνο τους κομματικούς-κυβερνητικούς του «αχθοφόρους». Το κυβερνητικό-μνημονιακό «υποζύγιο» τρομοκρατημένο, περιδεές, ακόμα και στη θέα του καταστροφικού φορτίου των «νέων μέτρων» τα οποία καλείται να νομιμοποιήσει κοινοβουλευτικά και να υλοποιήσει στη συνέχεια, γονατίζει και καταρρέει… Η τριμερής συμμαχία των «προθύμων» του Μνημονίου αντιλαμβάνεται ότι η εικονική πραγματικότητα, η ευφορία, οι μεγαλοστομίες που κυριάρχησαν τους πρώτους μετεκλογικούς μήνες έλαβαν τέλος… Τα κόμματα της συγκυβέρνησης, οι βουλευτές τους, και -κυρίως- οι ηγεσίες τους βρίσκονται μπροστά στην Ιστορία και απέναντι στη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία… Κι αυτό τους προκαλεί δέος… Η πλήρης απαξίωση, ο «πολιτικός θάνατος» του Γ. Παπανδρέου, συνιστά γι' αυτούς το πιο πρόσφατο, το πλέον εναργές παράδειγμα για το τι τους επιφυλάσσεται…
Το πλέον κρίσιμο -κυριολεκτικά υπαρξιακό- πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σύστημα των μνημονιακών συμφερόντων και η κυβέρνηση είναι η ραγδαία κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και όχι βεβαίως η «πολιτική» διαφωνία της ΔΗΜΑΡ για τα «εργασιακά». Το ΠΑΣΟΚ δεν απώλεσε μόνο την πολιτικοϊδεολογική του φυσιογνωμία, τις θέσεις, τις αρχές του, την κοινωνική του βάση… Έχασε, κυριολεκτικά, τον ρόλο του μέσα στο πολιτικό σύστημα. Εάν τα μνημονιακά συμφέροντα μπορούσαν να συγκροτήσουν μια μνημονιακή κυβέρνηση χωρίς τη στήριξη ή τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ, τότε αυτόματα το ίδιο το ΠΑΣΟΚ θα κατέρρεε από την επομένη…
Γι' αυτό και τα μνημονιακά συμφέροντα, οι δανειστές μας, το 4ο Ράιχ, όλοι αυτοί, ανησυχούν για το μέλλον της κυβερνητικής συμμαχίας. Ακόμα κι αν αυτά τα καταστροφικά μέτρα ψηφιστούν με μια οριακή πλειοψηφία της τάξεως των 155 βουλευτών (ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΙΔΙΟΙΣ ΟΜΜΑΣΙ: Το άρθρο δημοσιεύτηκε την προηγούμενη Κυριακή. Η τελική "πλειοψηφία" ήταν ακόμα μικρότερη από την ως τότε θεωρούμενη ως "απαισιόδοξη" για το ψευοδοκυβερνητικό καμπαρέ πλειοψηφία των 155), το πρόβλημα της εφαρμογής των μέτρων αυτών παραμένει άλυτο και πιθανώς ανυπέρβλητο. Η διαχείριση της εντεινόμενης κρίσης, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, είναι φανερό ότι βρίσκεται μακράν των δυνατοτήτων του σημερινού κυβερνητικού σχήματος, των σημερινών κομματικών-πολιτικών «συμμαχιών» που το συγκροτούν.
Από την περίοδο της συγκυβέρνησης υπό τον Λ. Παπαδήμο επιδιώχθηκε η διαμόρφωση ενός «καθαρού» μνημονιακού πολιτικοκομματικού «πόλου», ικανού να ενσωματώσει όχι μόνο τα μνημονιακά στελέχη τα οποία «εστεγάζοντο» στα δύο κόμματα της διακυβέρνησης, αλλά και πρόσωπα, ομάδες, «εκφράσεις» οικονομικών συμφερόντων που ασπάζονταν με ευλάβεια και αφοσίωση το «Ευαγγέλιο» του νεοφιλελευθερισμού. Ούτε ο κ. Λ. Παπαδήμος μπόρεσε να ανταποκριθεί στον ρόλο αυτό ούτε η «νεοφιλελεύθερη-εκσυγχρονιστική» ομάδα που εφώλευε στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ (Μ. Χρυσοχοΐδης, Ά. Διαμαντοπούλου, Α. Λοβέρδος) διέθετε κάποια κοινωνικά ερείσματα για να προωθήσει ένα τέτοιο εγχείρημα… Όσο για την κ. Ντ. Μπακογιάννη, αυτή δεν μπόρεσε ποτέ, έπειτα από την ήττα της από τον Α. Σαμαρά, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις.
Αυτόν τον ρόλο, του κύριου εκφραστή σε πολιτικοκομματικό και κυβερνητικό επίπεδο, τον έχουν αναλάβει από τα πράγματα ο Α. Σαμαράς και η Νέα Δημοκρατία. Οι όποιες πρωτοβουλίες αναληφθούν από τα μνημονιακά συμφέροντα για την «αναπαλαίωση» και αναπαραγωγή του συστήματος θα έχουν, εξ ανάγκης, ως πρωταγωνιστικό «χώρο» τη ΝΔ.
Η επιχειρηθείσα πριν από έναν χρόνο κυβερνητική σύμπραξη ΠΑΣΟΚ - ΝΔ είχε ζωή ολίγων μηνών. Η σημερινή «τριμερής» κυβέρνηση, που συγκροτήθηκε από τη ΝΔ, το «υπόλοιπο» ΠΑΣΟΚ κι από ένα τμήμα της συστημικής Αριστεράς, αποτελεί το τελευταίο πολιτικό «οχυρό» μιας πολιτικής «μάχης οπισθοφυλάκων», την οποία διεξάγουν τα μνημονιακά συμφέροντα. Αυτού του τύπου οι συμμαχίες «εξεμέτρησαν το ζην».
Το νέο σκηνικό χρειάζεται νέες πολιτικοϊδεολογικές «ταμπέλες» και νέο κομματικό «εμπόρευμα». Συζητήσεις που διεξάγονται στο επίπεδο των κυρίαρχων ευρωπαϊκών οικονομικοπολιτικών ελίτ καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το νεοφιλελεύθερο πρόσωπο της δημοσιονομικής λιτότητας απαιτεί μια νέα πολιτικοκομματική έκφραση, αυτή των «ευρωπαϊκών» κομματικών σχηματισμών που θα υλοποιούν τη στρατηγική της λιτότητας σε εθνικό επίπεδο.
Η «ταμπέλα» του «ευρωπαϊκού κόμματος» συνεπάγεται την αντιπαράθεση προς τα αποκαλούμενα κόμματα των «άκρων», τα οποία -με βάση την αντίληψη αυτή- κατατάσσονται «αυτονόητα» στον «αντιευρωπαϊκό» πολιτικοϊδεολογικό χώρο και «περιθωριοποιούνται» τιθέμενα «εκτός ορίων» του κρατούντος «ευρωπαϊκού συστήματος».
Στη «μεταφορά» του στον ελλαδικό «χώρο», το πρότυπο αυτό θα μπορούσε να εκφραστεί από ένα «ευρωπαϊκό»-μνημονιακό κόμμα που θα συγκροτηθεί με κύριο πυρήνα τη ΝΔ και δορυφορικά, συμπληρωματικά, στοιχεία τα υπολείμματα του ΠΑΣΟΚ και τις «αδέσποτες» προσωπικές και συλλογικές εκφράσεις του νεοφιλελεύθερου χώρου. Ένας παρόμοιος μνημονιακός «αστερισμός» θα επιδίωκε να διεκδικήσει τον «κεντρώο χώρο» αντιπαρατιθέμενος με τα δύο «άκρα» (δηλαδή τόσο την Ακροδεξιά όσο και την Αριστερά σε όλες της τις εκφράσεις). Αυτή η διαδικασία θα αποτελούσε μια έσχατη προσπάθεια να επανασυνδεθεί το σύστημα -έστω και σε επίπεδο επαγγελιών- με τη μεσαία τάξη, την οποία οι φορείς των αντιλήψεων και των μνημονιακών επιλογών τη διαλύουν συστηματικά σήμερα…

(ΠΗΓΗ: Το Παρόν της Κυριακής)